ORTODONTİ TEDAVİSİ KİMLER TARAFINDAN YAPILIR?

Ortodonti uzmanlığı, 5 yıllık diş hekimliği eğitiminden sonra “Diş hekimliği uzmanlık sınavı (DUS)” nda “Ortodonti Uzmanlığı’nın kazanılarak, en az 4 yıllık Ortodonti eğitiminin tamamlanmasıyla elde edilir. Bu eğitim sürecini tamamlayan hekim “Ortodontist” ünvanını hak eder. Ortodontik tedavilerin bir “Ortodontist” tarafından gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

ORTODONTİK TEDAVİ NELERİ KAPSAR?

Ortodonti dendiğinde genellikle diş teli tedavisi akla gelse de ortodontinin çalışma alanı çok geniştir. Çapraşık ve ayrık dişlerin düzeltilip yeniden konumlandırılması, çenelerdeki kapanış bozukluklarının tedavisi, gömülü dişlerin sürdürülmesi ve çene ameliyatı öncesi dişlerin pozisyonlarının düzeltilmesi ortodontinin alanına girer.

ORTODONTİK TEDAVİ HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?  

• Çenelerin küçük olması veya dişlerin fazla büyük olması nedenleriyle oluşan yer darlığına bağlı çapraşıklık durumlarında,
• Dişlerin boyutlarının çene genişliğine oranla küçük olduğu ve buna bağlı olarak “diastema” adı verilen dişler arası boşlukların bulunduğu durumlarda,
• Açık kapanış (openbite) adı verilen, dişler kapatıldığında alt ve üst ön dişlerin birbirine tam olarak değmemesi ve ısırmakta zorluk çeken kişilerde,
• Derinkapanış (deepbite) adı verilen üst dişlerin alt dişleri aşırı örttüğü durumlarda,
• Üst veya alt çenede darlık mevcutsa,
• Üst çenenin alt çeneye göre daha önde olduğu veya alt çenenin üst çeneye göre daha geride kaldığı, “Angle Sınıf 2 Maoklüzyon”olarak adlandırılan iskeletsel uyumsuzluk durumlarında,
• Alt çenenin üst çeneye göre önde konumlandığı veya üst çenenin alta göre geride konumlandığı “Angle Sınıf 3 Maloklüzyon” olarak adlandırılan iskeletsel uyumsuzluk durumlarında,
• Çenelerde asimetri varsa,
• “Crossbite” adı verilen, üst dişlerin alt dişlerin arkasında kaldığı veya görünmediği durumlarda,
• “Gummy smile” olarak adlandırılan dişetinin fazla göründüğü durumlarda,
• Erken çocukluk dönemindeki uzun süre biberon ve emzik kullanımı ya da parmak emme gibi alışkanlıkların sebep olduğu çene kemiklerindeki uyumsuzluklarda,
• Diş sürmesi sırasında çene darlığı sebebiyle gömülü kalan dişlerin sürdürülmesi amacıyla ortodontik tedavi yapılması gerekmektedir.

ORTODONTİK TEDAVİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?

Ortodontik tedavinin, en büyük avantajlarından birisi doğal dişlerin kaplama veya protez yapılmadan sıralanarak doğal bir estetik kazanılmasıdır. Gülüş estetiğinin kazanılmasının en doğal yolu olmasıyla birlikte, ortodontik tedavi dişlere herhangi bir zarar vermeden dişlerdeki bozuklukların düzeltilmesini sağlar. Aynı zamanda, çene eklemi problemlerinin oluşumunu azaltmakta, bu bozuklukların tedavisinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.

Dişlerdeki çapraşıklıkların düzeltilmesi ile önemli bir estetik kazanım sağlandığı gibi, ağız ve diş sağlığına da pek çok katkıda bulunulur. Çapraşıklıkların giderilmesi ile bu bölgelerin daha kolay ve etkili temizlenmesi sağlanır, böylece çürük ve dişeti hastalıklarının önüne geçilmiş olur. Ayrıca dişlerin ve çenelerin birbiriyle kapanışları düzeleceği için daha sağlıklı çiğneme fonksiyonu kazanılmış olur.

Bunların yanı sıra yüz estetiğin büyük bir parçası olan dişlerde görülen estetik bozukluklar kişilerin hem psikolojik hem de sosyal anlamda sıkıntılar yaşamalarına sebep olabilmektedirler. Uzun dönemlerde bu problemlerle karşılaşmamak ortodontik tedavi ile mümkün olmaktadır.

ORTODONTİK BOZUKLUKLAR NEDEN OLUŞUR?

• Çürük sebebiyle süt dişlerinin erken kaybedilmesi sonucu daimi dişlerin farklı pozisyonlardan sürmesi,
• Anneden küçük çene, babadan büyük diş alınması gibi genetik faktörler
• Ağız solunumu gibi hatalı fonksiyonlar
• Parmak, dil, dudak emme gibi zararlı alışkanlıklar
• Diş gıcırdatma, düşme veya çarpma sonucu meydana gelen travmalar
• Konjenital diş eksiklikleri
• Doğumsal anomaliler (Dudak damak yarıkları)

ORTODONTİK TEDAVİ AŞAMALARI

• İlk Muayene, teşhis ve tedavi seçeneklerinin anlatılması
• Hastayı nelerin beklediği
• Hangi ortodontik materyalin hasta için daha uygun olacağı
• Tedavinin nasıl işleyeceği
• Randevuların nasıl planlanacağı
• Tedavi öncesinde dikkat edilecekler
• Tedavi sırasında dikkat edilecekler
• Tedavi sonrasında dikkat edilecekler
• Kişinin neleri yiyip neleri yiyemeyeceği
• Pekiştirme apareylerinin neden kullanılması gerektiği
• Ağız hijyeninin nasıl sağlanacağı gibi konular üzerinde ortodonti ilk muayene seansında durulmaktadır.

ORTODONTİK MUAYENE NASIL YAPILIR?

Kliniğimizde panoramik röntgen cihazı ile iki boyutlu görüntüleme ve ağız içi tarama cihazı ile üç boyutlu görüntülüme gibi en son teknoloji donanımlar ile birlikte ortodontik ilk muayene yapılmaktadır.

İlk ortodontik muayene sırasında, çekilen panoramik röntgen ile dişlerdeki çürükler tespit edilir. Dişte çürük varken yapılan ortodontik tedaviler, ileride daha büyük problemlere yol açabilir. Çürükler ilerleyip apse yapabilir. Böyle durumlarda ortodontik tedaviye kısa bir süre ara verilmesi gerekebilir. Bu sebeple genel ağız ve diş sağlığı büyük önem taşımaktadır.

Öte yandan dişler üzerinde, diş taşı varsa ve diş eti sağlığı bozulmuşsa, öncelikli olarak “detertraj” adı verilen diştaşı temizliği yapılması gerekmektedir. Diş taşları, dişetinde kanamaya sebep olur aynı zamanda diş üzerinde yapıştırılması gereken ortodontik ataçmanların yapışmasını engeller. Genel olarak tüm problemler çözülüp, ağız ve diş sağlığı optimum seviyeye ulaştıktan sonra, ağız içi ve yüz fotoğrafları çekilir. Bu fotoğraflar, tedavi başlangıcını temsil etmekte olup, aynı zamanda tedavinin ilerleyen dönemlerinde karşılaştırma yapmak ve tedavi başarısını değerlendirmek için kullanılır.

3 boyutlu ağız içi tarama cihazıyla, dişlerin 3 boyutlu görüntüsü elde edilerek tedavi sonrası geleceği konumlar incelenebilir. Elde edilen simülasyon ile, öncesi ve sonrası kıyas yapılabilmektedir. Tedavinin bitmiş halini görebilmek, özellikle çocuklara büyük motivasyon

sağlamaktadır.

Aynı zamanda ortodontik tedavinin yanı sıra hastanın ihtiyaç duyabileceği; gülüş tasarımı, porselen ya da zirkonyum kaplama, diş beyazlatma ve diş kristali gibi uygulamalar ile ilgili genel bilgiler de ilk ortodontik muayene sırasında verilmektedir.

Ortodontik tedavide ilk muayene sırasında kullanılacak yöntemlere, aygıtlara ve tekniklere de karar verilir. Hasta ile olumlu geçen ilk muayeneden sonra analiz ve teşhis aşamalarıyla hazırlıkların yapılmasından sonra tedaviye geçilir.

ORTODONTİK TEDAVİ KİMLERE YAPILIR?

Ortodontik tedavi her yaş grubundan hastaya yapılabilmektedir. Genellikle halk arasında yalnızca gençlerin ve çocukların bu tedaviden faydalanabileceğine dair yanlış bir inanış mevcut olsa da aslında diş ve dişeti sağlığının iyi ve kemik seviyesinin yeterli olduğu kişilerde, hayatın her döneminde ortodontik tedavi uygulanmaktadır. Yalnızca bazı iskeletsel bozuklukların eşlik ettiği durumlarda, yani kemik gelişimi tamamlanan kişilerde iskeletsel tedavi gerekiyorsa (çene genişletme gibi) ”Ortognatik Cerrahi” adı verilen cerrahi işlemlerden de faydalanmak gerekebilmektedir.

İLK ORTODONTİK MUAYENE NE ZAMAN YAPILMALIDIR?

Ortodontik tedavi her yaşta yapılabildiği gibi, bazı durumların şiddetlenmemesi ve problemlerin daha kolay çözülebilmesi açısından dsüt dişlerinin ilk değiştiği andan itibaren düzenli ortodontik kontroller yapılması büyük önem taşımaktadır. 

ORTODONTİK TEDAVİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

 Koruyucu Ortodontik Tedaviler

 Koruyucu tedaviler, ileride problem olabilecek bölgelerde henüz problem oluşmadan yapılan tedavilerdir. Genellikle çocuklarda uygulanmakta olup, gelecekte oluşabilecek ortodontik problemlerin erkenden teşhis edilmesini sağlayıp, ileride ortodontik tedaviye gerek kalmadan dişlerin olması gereken yere sürdürülmesi sağlanır.

Bu tedavilerde amaç daimi dişlerin düzgün sürebilmeleri için yeterli yeri hazırlamaktadır. Bu amaçla erken kaybedilen süt dişlerinin yerini koruyan yer tutucular hazırlanmaktadır. Ayrıca diş çürüklerine yatkın çocuklarda fissür örtücü uygulamaları bu tedavilere örnek olarak gösterilebilir.

Koruyucu ortodontik tedavi düzenli kontroller gerektirir. Bunlar;

• Dişlerin sürmesi ile ilgili kontroller
• Çürük dişlerin tedavisi
• Çürüklerin önlenmesi
• Gerekli süt dişlerinin çekilmesi
• Önleyici ortodonti apareylerinin kullanılması
• Erken süt dişi kayıplarında yer tutucu kullanılmasıdır.

Önleyici Ortodontik Tedaviler

Önleyici ortodontik tedavilerde, problem oluşmaya başlamış ancak tüm şiddetiyle henüz kendini gösterememiştir. Bu tedavilerde problemin ilerlemesinin önüne geçilir ve kısa süreli yaklaşımlarla ileride çok uzun sürebilecek tedaviler çok basit yöntemlerle tedavi edilebilir.

Bu tedavilerde, hastada parmak emme, anormal yutkunma gibi dişlere zarar veren hatalı alışkanlıklar varsa durdurulmaya çalışılır ve bu faktörlere bağlı ileride gelişebilecek büyük sorunların önüne geçilmiş olunur. Önleyici ortodontik tedavilerde genellikle daimi dişlere yer açmak amacıyla çeşitli hareketli aygıtlar kullanılmaktadır.

Tüm bu sebeplerden ötürü eğer çocuklarınızda aşağıdaki durumlardan bir veya birkaçı birlikte bulunuyorsa lütfen ortodontistinize başvurun.

• Dengeli olmayan yüz ve çene yapısı,
• Ağız solunumu,
• Çiğneme, konuşma ve kapanış fonksiyonlarında zorlanma,
• Parmak emme, tırnak yeme, yanak ve dudak ısırma veya dudak emme,
• Aşırı ileride veya geride konumlanmış çene yapısı,
• Önde konumlanmış dişler,
• Alt ve üst çenelerdeki dişlerin temas etmemesi veya normal olmayan bir şekilde kapanması,
• Süt dişlerinin erken ya da geç kaybedilmesi,
• Çapraşık, yanlış yerde konumlanmış veya sürmemiş dişlerin varlığı gibi problemleri lütfen dikkate alınız.

Düzeltici Ortodontik Tedaviler

Düzeltici ortodontik tedavilerde, problem artık tüm şiddetiyle kendini göstermiş ve tedavinin yapılması gerekmektedir. Bu tedaviler, dişlerin düzensiz sıralanması ile oluşan kötü görüntüyü, kapanış bozukluklarını, çene ve yüz kemiklerindeki anomalileri düzeltmek için kullanılan yöntemlerdir. Düzeltici ortodontik tedavilerde, parmak emme ve ağızdan solunum gibi alışkanlıklar ya da ortodontik anomaliler sonucu meydana gelmiş olan diş ve çene yapısı bozukluklarının çekimli, çekimsiz,cerrahi ya da farklı düzeltici müdahalelerle ortadan kaldırılmasını amaçlamaktadır. Her ortodontik tedavi gibi düzenleyici ortodontik tedaviler de erken yaşlarda uygulandığında daha hızlı sonuç verir ancak her yaşta uygulanabilme avantajına da sahiptir.